IRMA,
De onbekende heldin, de icoon voor het “programma” EENZAAMHEID. Irma bevindt zich in een kleine stad aan de zee. Samen met haar omgeving maakt zij de gigantische geschiedenis van een dag. Irma dwaalt door straten, langs rijen huizen, langs strand en door parken en is altijd op ontmoetingen uit. Irma is winkelbediende, huisvrouw, ambtenaar, dichter, buitenlandse en piraat. Irma is vrij en doorzichtig violet. Verrukt van confrontaties met alles wat er om haar heen beweegt en bestaat, is er altijd wat aan de hand.
Irma loopt langs de tijd en de tijd wacht haar altijd op. Irma loopt meer dan met de tijd mee, tegen de tijd in of is op deze vooruit, ze staat minder stil, Irma loopt maar door, vervuld van dromen. Er is geen weg, Irma baant zich een weg, al wandelend.
Irma is eenzaam maar nooit alleen, ze speelt in een film. Irma is wie dan ook, precies zoals de toeschouwer haar wil zien of haar dreigt te achten. Irma is het geluk van de blije toerist, de ergernis van de boze buurman, de rusteloosheid van de moeder, het protest van de puber, de toekomst van de beeldhouwer, de angst van de vreemdeling, het geloof van Marie en Kees de waarheid van mevrouw Huisman. Irma is een plaatje en een verhaaltje. Irma is een beeld, een cliché. Iedere dag vecht Irma zich vrij, en raakt altijd verwikkeld in alledaagse of nog vreemdere situaties. Dit maakt haar bijzonder. Irma houdt niet op met ieder etmaal opnieuw de dag in te delen en te vullen met alle mogelijke menselijke emoties.
Irma woont in een rijtjeshuisje. Alleen haar dromen en wensen zweven ergens boven de daken, ergens tussen de rationele werkelijkheid en de religieuze hemel. Irma kan tot noodzaak worden uitgeroepen wanneer men maar genoeg gewicht aan haar geeft. Zo kan Irma opklimmen van droomster tot heldin of staatssecretaris. Irma is teken en naam. Irma is Irma lia Huisman. Irma gelooft in van alles en nog wat en in Irma kun je geloven. Irma is een heilige Maria en een Boeddha. Irma is Nehalennia. Irma is hoopgevend, Irma is waarop iedereen wacht, Irma is het geluk. Irma is een anker en Irma is een boegbeeld.
Irma zaait twijfel en verontrust. Irma is verwarring. Irma is al het menselijk verlangen. Irma is traditie en vernieuwing. Irma is de tegenstrijdige mens die rijkdom en gelijkheid verlangt. Irma eist zeggenschap en medezeggenschap. Irma vraagt om aandacht en wordt graag met rust gelaten. Irma is tegenstelling maar blijft voorgoed sereen. Irma kan iedereen zijn en Irma is alleen zichzelf. Irma is het onbekende dat iedereen kent. Irma is “To be or not to be” Irma is: vul maar in……. Zodoende is Irma interpretatie, dat wat ze net niet is of dat wat wij zouden willen dat ze is. Irma vind je waardevol of volkomen overbodig (of wel leuk). Irma is ieder afzonderlijk verhaal van welk afzonderlijk individu dan ook en Irma is de verzameling verhalen uit een stadje aan zee.
Door het feit dat Irma aan zee woont is ze nog iets meer bijzonder dan haar zusters en vrienden in het binnenland. Aan zee voelt Irma zich sterk, de frisse westenwind blaast haar moed in. De immense horizon boven de zeespiegel maakt haar geduldig, golven brengen haar verlangens en poëzie. Ieder schip dat ze voorbij ziet komen maakt haar uitzinniger van geluk; ieder moment is er de mogelijkheid tot het maken van een reis. Irma bevindt zich graag aan de grens. Dat Irma bestaat, is omdat iemand haar bedacht, haar opschreef en haar vorm gaf. Dit is alles. Dit is Irma.
Bo de Jong, Vlissingen 2000
